مالیات مناطق آزاد تجاری و ویژه اقتصادی : بعد از جنگ جهانی دوم اکثر کشور ها برای جبران خسارات و برای پیشرفت خودشان تصمیم گرفتند که استقلال صنعتی و اقتصادی بدست بیاورند. یکی از راه هایی که باعث افزایش رشد صنعت یک کشور بود افزایش صادرات و ایجاد مناطقی که خارج از مناطق گمرکی فعالیت های مختلف انجام دهند و صادرات محصولات از این مناطق راحت تر انجام شود.به همین دلیل مناطق آزاد تجاری در کنار بنادر و مرزها ایجاد شد.
امتیازاتی که این مناطق برای کشورها داشت این بود که باعث افزایش سرمایه گذاری خارجی ، افزایش جذب اشتغال داخلی و خارجی ، تنظیم بازار کار و کنترل تورم و ورود به بازار جهانی شده است.
مناطق آزاد از دید قوانین بین الملل جایی در بنادر یا مرز کشورهاست که از تشریفات گمرکی و ارزی معاف است و معافیت های مالیاتی و بخشودگی های گمرکی شامل حال این مناطق می شود.
در سال 1368 طبق برنامه 5 ساله توسعه اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران 3 منطقه آزاد تجاری تاسیس شد.
در حال حاضر مناطق آزاد ایران این 8 منطقه می باشد:
منطقه آزاد قشم
منطقه آزاد کیش
منطقه آزاد آبادان
منطقه آزاد چابهار
منطقه آزاد اروند
منطقه آزاد ارس
منطقه آزاد ماکو
منطقه آزاد انزلی
مناطق ویژه اقتصادی کشور به شرح زیر می باشند:
مناطق ویژه اقتصادی سرخس
مناطق ویژه اقتصادی سیرجان
مناطق ویژه اقتصادی بندر انزلی
مناطق ویژه اقتصادی خوزستان
مناطق ویژه اقتصادی سلفچگان
مناطق ویژه اقتصادی ارگ جدید
مناطق ویژه اقتصادی یزد
مناطق ویژه اقتصادی کاوه
مناطق ویژه اقتصادی خلیج فارس
مناطق ویژه اقتصادی عسلویه
امتیازات تجاری این مناطق نسبت به سرزمین اصلی این می باشد که به شرح زیر است:
تشریفات اداری کمتری برای ورود و خروج کالا
ورود و خروج سرمایه آزاد
ورود افراد خارجی بدون اخذ ویزا
نرخ مناسب برای مصرف انرژی
عدم محدودیت نرخ ارز
معافیت های ارزش افزوده
معافیت و بخشودگی های مالیاتی
افزایش تولید کالا
صدور مجدد کالا با ترانزیت
انجام امور بانکی و ارزی طبق مقررات این مناطق
معافیت مالیات مناطق آزاد تجاری
طبق ماده 13 قانون چگونگی اداره مناطق آزاد تجاری – صنعتی هر نوع فعالیت اقتصادی در مناطق آزاد از تاریخ بهره برداری به مدت 20 سال معافیت مالیاتی دارند.
سازمان امور مالیاتی در سال 1400 بخشنامه ای صادر کرد که نحوه محاسبه معافیت کالاو خدمات معاف را اعلام کرده بود که مغایر با ماده 13 قانون چگونگی اداره مناطق آزاد تجاری – صنعتی بود و دیوان آن را ابطال کرد.
و براساس صحبت های انجام شده معافیت مالیاتی از 20 سال به 5 سال کاهش می یابد این پیشنهاد در هیات دولت هنوز تصویب نشده ولی در دست بررسی می باشد.
در مناطق آزاد مالیات ارزش افزوده و مالیات حقوق کارکنان در سال گذشته نیز مشمول شده است.