بیاید باهم به بررسی بیمه و مالیات بپردازیم. زمانی که شما در پایان ماه محاسبات حقوق و دستمزد پرسنل را انجام میدهید به طور کلی تمام کارکرد پرسنل، مثل حقوق پایه، مزایای مختلف مثل اضافه کاری، پاداش، حق اولاد و…. محاسبه میکنید. سپس مبلغ سهم بیمه کارگر و مالیات حقوق را از مبلغ حقوق محاسباتی کسر می کنید، اما آیا تمام حقوق و دستمزد مشمول بیمه یا مالیات می شن یا باید هر قسمت را محاسبه کنیم، برای درک بهتر معافیت مالیات بر درآمد حقوق باید تعاریف اولیه را بررسی کنیم.
تعاریف مالیات حقوق
حقوق پایه: برای انجام یک ساعت کار معین و یا تولید یک واحد محصول تعیین و به صورت ساعتی، روزانه، هفتگی و معمولا ماهانه پرداخت میشود.
پایه سنوات : می توان بخشِ حمایتی حقوق پایه نامید که معمولا برای جبران حداقل دستمزد، توسط شورای عالی کار تعیین می شود.
مبالغی که علاوه بر حقوق اصلی به کارگران پرداخت می شود مزایای محسوب شده که دارای دو بخش بندی است، بررسی از نظر استمرار و یا نوع پرداخت.
مزایای مستمر مواردی هستند که در چندین ماه متوالی همراه با حقوق اصلی به کارگران پرداخت می شود و معمولا در حکم حقوق افراد نیز ذکر می گردند.
برخی از مزایای مستمر: حق اولاد، حق مسکن، بن کارگری، حق ایاب و ذهاب ،فوق العاده بدی آب و هوا، محرومیت از تسهیلات زندگی، محل خدمت، اشتغال خارج از مرکز مشاغل مرزی، شرایط محیط کار، نوبت کاری، کشیک و حق جذب
مزایای غیر مستمر مواردی هستند که روال پرداخت ثابتی ندارند و ممکن است هر چند ماه یکبار به کارگران پرداخت شود.
برخی از مزایای غیر مستمر: اضافه کار، پاداش انجام کار، عیدی، پاداش آخر سال، هزینه تهیه لباس، هزینه های پرداختی بابت درمان و معالجه، بهره وری، خسارت اخراج، فوق العاده مسافرت مربوط به شغل، بازخرید خدمت، بازخرید مرخصی.
محاسبه حقوق پرسنل
تمامی حقوق و مزایای نقد و غیر نقد و مستمر و غیر مستمر که به پرسنل پرداخت می شود را حقوق می گویند
محاسبه بیمه: در حالتی که مجموع کل حقوق و مزایا بعد از کسر موارد غیر مشمول می باشد که زمان پرداخت به بیمه 30 درصد این مبلغ را باید پرداخت کرد از این 30 درصد پرداختی به بیمه 20 درصد حق بیمه سهم کارفرما،7 درصد سهم بیمه شده و 3 درصد حق بیمه بیکاری، می باشد.
موارد غیر مشمول بیمه
- بازخرید ایام مرخصی
- هزینه عائله‌مندی
- هزینه‌های سفر و فوق العاده ماموریت
- عیدی و پاداش آخر سال
- مابه التفاوت کمک هزینه مسکن خوار و بار در ایام بیماری
- حق شیر
- پاداش نهضت سوادآموزی
- حق تضمین کسر صندوق
- خسارت اخراج و مزایا پایان کار (سنوات)
- پاداش افزایش تولید
محاسبه معافیت مالیات بر درآمد حقوق : تمام پرداختی‌های نقدی و غیر نقدی که به کارمندان و کارگران تعلق بگیرد، مشمول حقوق میشوند. مانند حقوق پایه، حق ایاب و ذهاب، حق سرپرستی، و . . به غیر از معافیت‌های مالیات حقوق که باید از حقوق آنها کسر شود.
معافیت مالیات بر درآمد حقوق در اقلام
- روسا و اعضای مأموریت‌های سیاسی خارجی در ایران و روسا و اعضای هیأت‌های نمایندگی فوق‌العاده دول خارجی نسبت به درآمد حقوق دریافتی از دولت متبوع خود به شرط معامله متقابل و همچنین روسا و اعضای هیأت‌های نمایندگی سازمان ملل متحد و موسسات تخصصی آن در‌ایران نسبت به درآمد حقوق دریافتی از سازمان و موسسات مزبور در صورتی که تابع دولت جمهوری اسلامی ایران نباشند
- روسا و اعضای مأموریت‌های کنسولی خارجی در ایران و همچنین کارمندان موسسات فرهنگی دول خارجی نسبت درآمد حقوق دریافتی از دولت متبوع خود به شرط معامله متقابل
- کارشناس خارجی که با موافقت دولت جمهوری اسلامی ایران از محل کمک‌های بلاعوض فنی و اقتصادی و علمی و فرهنگی دول خارجی و‌یا موسسات بین‌المللی به ایران اعزام میشوند نسبت به حقوق دریافتی آنان از دول متبوع یا موسسات بین‌المللی مذکور
- کارمندان محلی سفارتخانه‌ها و کنسولگریها و نمایندگی‌های دولت جمهوری اسلامی ایران در خارج نسبت به درآمد حقوق دریافتی از دولت جمهوری اسلامی ایران در صورتی که دارای تابعیت دولت جمهوری اسلامی ایران نباشند به شرط معامله متقابل
- حقوق بازنشستگی و وظیفه و مستمری و پایان خدمت و خسارت اخراج و بازخرید خدمت و وظیفه یا مستمری پرداختی به وراث و حق سنوات و حقوق ایام مرخصی استفاده نشده
- هزینه سفر و فوق‌العاده مسافرت مربوط به شغل
- مسکن واگذاری در محل کارگاه یا کارخانه جهت استفاده کارگران و خانه‌های ارزان قیمت سازمانی در خارج از محل کارگاه یا کارخانه که مورد استفاده کارگران قرار میگیرد
- وجوه حاصل از بیمه بابت جبران خسارت بدنی و معالجه و امثال آن
- عیدی سالانه یا پاداش آخر سال جمعا معادل یک دوازدهم
- خانه‌های سازمانی که با اجازه قانونی در اختیار ماموران کشوری گذارده میشود
- وجوهی که کارفرما بابت هزینه معالجه کارکنان خود یا افراد تحت تکفل آنها مستقیما یا به وسیله حقوق‌بگیر به پزشک یا بیمارستان به استناد اسناد و مدارک مثبته پرداخت کند
- مزایای غیرنقدی پرداختی به کارکنان حداکثر معادل دو دوازدهم
- درآمد حقوق پرسنل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران اعم از نظامی و انتظامی، مشمولان قانون استخدامی وزارت اطلاعات و جانبازان انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی و آزادگان.
- معافیت سالانه که توسط دولت اعلام میشود
- مزایای مربوط به شاغل (مزایای رفاهی تا حد متعارف و قانونی با اسناد و مدارک) مانند وجوه پرداختی تحت عنوان مهدکودک، یارانه غذا، ایاب و ذهاب و بن کالا، بن و خواربار، حق مسکن، حق اولاد و…
- پنجاه درصد مالیات حقوق کارکنان شاغل در مناطق کمتر توسعه‌یافته
